بیماری آلزایمر چیست و چه عواقبی دارد؟
بیماری آلزایمر بیماری و اختلالی مغزی است که به تدریج و به شیوه ای بازگشت ناپذیر، حافظه و مهارتهای تفکر را نابود میکند، و در نهایت باعث از بین رفتن توانایی انجام دادن ساده ترین اعمال میشود.
نشانه های آن معمولا در افرادی که در میانه ی دههی ششم زندگی خود هستند ظاهر میشود اما نمونه های زودرس در میان سالهای ۳۰ تا ۶۰ زندگی فرد ممکن است بروز پیدا کنند که البته بسیار نادر است. همچنین آلزایمر دلیل اصلی ابتلا به زوال عقل در میان بزرگسالان به حساب میآید. اگر میخواهید بهتر بدانید که آلزایمر چیست این نوشتار برای شماست.
نام این بیماری از روی نام دکتر آلویس آلزایمر، کاشف آن، برداشته شده است. او بود که توانست در سال ۱۹۰۶، تغییرات مهمی را در بافت مغز یک بیمار زن فوت کرده پیدا کند که پیش از مرگ از مشکلات حافظه، تکلم و … رنج میبرد. پلاک ها و پیچ خوردگی هایی که توسط او مشاهده شد هنوز یکی از ویژگی های اصلی این بیماری به شمار می رود. دیگر ویژگی آن، از دست رفتن ارتباط میان سلولهای عصبی در مغز است. در واقع وقتی با پرسش بیماری آلزایمر چیست سروکار داریم، در حال بررسی اختلالاتی هستیم که رساندن پیام ها از مغز به دیگر نواحی بدن را دچار مشکل میکنند. البته تغییرات بسیار پیچیده تری نیز در حین این بیماری رخ میدهد.
به نظر میرسد آسیب ابتدا در مکانی موسوم به هیپوکامپوس صورت میگیرد؛ بخشی از مغز که وظیفه شکل بندی بخشیدن به خاطرات و حافظه را بر عهده دارد. وقتی این عصب ها میمیرند، بخشهای دیگر مغز نیست تحت تاثیر قرار میگیرند. زمانی که بیماری آلزایمر به مراحل پایانی و پیشرفته ی خود میرسد، آسیب به تمامی منتشر شده است و بافت مغز به میزان قابل ملاحظه ای چروکیده شده است.
بیماری آلزایمر چه نشانه هایی دارد و چطور تشخیص داده میشود؟
پاسخ دادن به این سوال نیز بخش مهمی از پاسخ به سوال ابتدایی آلزایمر چیست خواهد بود. مشکلات حافظه معمولا اولین نشانه های بیماری آلزایمر می باشند ولی در هر صورت نشانه ها میتوانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. افت محسوس در جنبه های دیگر فرایند تفکر نظیر پیدا کردن کلمات مناسب، مشکلات دید/ فضا، و استدلال ها و قضاوت های بی پایه میتوانند از نشانه های ابتدایی مراحل اولیه آلزایمر باشند. اختلال های شناختی متوسط (MCI) نیز می تواند از جمله نشانه های اولیه باشد اما تمام افرادی که مبتلا به آن هستند در نهایت مبتلا به آلزایمر نخواهند شد.
بسیاری از افرادی تصور می کنند میدانند که ماهیت و نشانه های آلزایمر چیست، اما عموما تنها به مسئله حافظه اشاره میکنند در صورتی که افرادی که آلزایمر پیشرفته ای داشته باشند در انجام دادن فعالیت های روزمره نظیر رانندگی، غذا پختن یا پرداخت قبوض نیز با مشکل مواجه اند. آنها ممکن است یک سوال را بارها تکرار کنند، به راحتی گم شوند، اشیا را گم کنند یا در مکان های عجیب بگذارند و حتی ساده ترین فعالیت ها آنها را سردرگم کند. همراه با پیشرفت بیماری، برخی افراد نگرانی، خشم و خشونت را نیز تجربه میکنند.
افراد مبتلا به آلزایمر معمولا چند سال زندگی میکنند؟
فاصله ی میان تشخیص و مرگ می تواند بسیار متفاوت باشد – ۳ تا ۴ سال برای افرادی که بعد از ۸۰ سالگی تشخیص داده میشوند تا ۱۰ سال در صورتی که فرد جوان تر باشد. این بیماری ششمین عامل مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا میباشد و حتی در برخی تحقیقات ادعا می شود که رتبه ی سوم پس از بیماری های قلبی و سرطان به این بیماری تعلق دارد. بنابراین دانستن این مسئله که آلزایمر چیست باید توسط همگان جدی گرفته شود زیرا هر کسی امکان ابتلا به آن را دارد. تا به حال درمانی قطعی برای این بیماری یافت نشده است و درمان های دارویی، کلینیکی، غیر دارویی و نکات مهم مربوط به سبک زندگی تنها می توانند باعث پیشگیری یا کند شدن فرایند گسترش آن شوند.
تشخیص بیماری آلزایمر
آزمون یگانه و مشخصی برای تشخیص بیماری آلزایمر وجود ندارد بنابراین دکترها باید با مشاهده ی علائم و نشانه ها، مطالعه ی سابقه پزشکی و بررسی جامع شرایط اقدام به تصمیم گیری نمایند. همچنین ممکن است کارکرد عصبی بدن آنها را نیز تحت نظر گیرند و احساسات و عکس العمل های آنها را مورد ارزیابی قرار دهند. دیگر بررسی های مرسوم شامل آزمایش ادرار، عکسبرداری سی تی اسکن و ام آر آی می شود.
عوامل خطرساز
نگاهی به مجموعه ای از این عوامل میتواند تصویری کلی در باب سوال بیماری آلزایمر چیست برای ما بسازد. عوامل خطر سازی که غیر قابل اجتناب اند و باعث پیشرفت بیماری میشوند نظیر افزایش و کهولت سن، سابقه ی خانوادگی آلزایمر و داشتن ژن هایی بخصوص از این موارد هستند. در کنار این عوامل خطرساز، عوامل دیگری نیز هستند که با رعایت کردنشان میتوان شانس ابتلا به آلزایمر را به مقدار قابل توجهی کاهش داد، برای مثال ورزش کردن مرتب، مراقبت کردن از سیستم قلبی عروقی، مدیریت کردن ریسک ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت از طریق کاهش وزن، عدم استعمال دخانیات و کاهش فشار خون، پیروی کردن از رژیم غذایی سالم و متنوع، شرکت کردن در فعالیت های اجتماعی و انجام تمرینات شناختی.
آمار و ارقام
آلزایمر بیماری گسترده ای است و پاسخ به سوال آلزایمر چیست همواره باید با ارائه ی مدارکی در جهت نشان دادن اهمیت این بیماری همراه باشد.
- بیش از ۱۶ میلیون نفر در آمریکا در حال کمک رسانی داوطلبانه به بیماران آلزایمری می باشند.
- این افراد در مجموع بیش از ۱۸ میلیارد ساعت فعالیت مراقبتی به ارزش تقریبی ۲۳۰ میلیارد دلار انجام میدهند.
- در بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ مرگ های ناشی از بیماریهای قلبی ۱۱ درصد افزایش داشته اند، در صورتی مرگ و میر ناشی از آلزایمر ۱۲۳ درصد افزایش را نشان میدهد.
- از هر ۳ سالمند، یک نفر به دلیل آلزایمر جان خود را از دست می دهد.
- آمار مرگ و میر به وسیلهی آلزایمر بیشتر از مجموع مرگ و میر ناشی از سرطان سینه و پروستات می باشد.
- تشخیص زود و به موقع این بیماری میتوانند باعث صرفه جویی ۸ تریلیون دلاری در هزینه های پزشکی و مراقبتی شود.
- هر ۶۵ ثانیه، فردی در ایالات متحده، دچار نشانه های پیشرفت این بیماری می شود.